Een beetje geschiedenis

Alphen is gelegen op een kruispunt van twee oude 'heerbanen', de Romeinse baan en de Oude Maastrichtsebaan, waaraan het Willibrordputje lag. De Maastrichtsebaan liep in de middeleeuwen van het noorden via Gorichem naar Maastricht en Keulen. Aan het deel van deze route dat nu Raadhuisstraat heet, staat de parochiekerk, gewijd aan de H. Willibrord. Via de Zandstraat bereikt men de Maastrichtsebaan. Vlak na het punt dat de baan onverhard wordt, staat naast de weg het Willibrorduskapelletje. Bij het kapelletje lag een bron, die in de 19e eeuw bekend stond als de Willibrordusput.

Grafheuvel Kwaalburg

Deze grafheuvel dateert uit circa 2500 jaar voor Christus en staat te boek als een archeologisch monument. In deze zogenaamde ringwalheuvel werd de as gevonden van een mens die hier geleefd moet hebben op de overgang van de jongste steentijd naar de bronstijd.

Quaalborgh en de zandverstuivingen

Wat is een naam? In 1462 wordt deze streek genoemd: Queelborgh; In 1495 Quaelbergen. Van 1620-1800; Quaelborg . Thans Kwaalburg. Wat kan in de loope der eeuwen dienaangaande toch een verandering brengen. Want in een acte, die het verslag bevat over een geschils-beslechting tussen Filips van Liederkerke in 1312, ondertekent een zekere: Walterus van Quarleburgh. En dan zijn we er waarschijnlijk bijna. Want volgens sommigen heeft de onderstelling allen grond, die beweert, dat de eigenlijke naam moet zijn Quadruburgum. Ge ziet, in 1312 waren ze er zoover nog niet van af. Overleveringen van zeer oude menschen zeggen dat het meir 'thans een groote vijver en brandkuil' vroeger een groote gracht was en dat daartusschen een kasteel heeft gestaan. Overleveringen bevatten dikwijls een groote kern van waarheid. Herbergde dit gehucht vier versterkte hoeven of boergten? Of was het een Romeinsche versterking met vier torens? Wie zal het zeggen? De overlevering laat dien burcht gestaan hebben op den hoogen akker achter het meir.

 

Alphen is gelegen op een dekzandrug. In de prehistorie en de eerste eeuwen van onze jaartelling boden dergelijke relatief hooggelegen gebieden de beste mogelijkheden tot bewoning. Op het grondgebied van Alphen zijn dan ook talrijke en belangrijke vondsten en sporen aangetroffen uit de prehistorie, de Romeinse en de Merovingische tijd.